DEEL: Hoe vertalen we de theorie naar de praktijk?

Er is een duidelijke behoefte aan geschikte woonvormen waarin (kwetsbare) mensen, waaronder ouderen, langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en  leven. Jan Sweben, adviseur strategie wonen, zorg & innovatie van Woonzorg Nederland geeft aan dat Woonzorg vanzelfsprekend de programma’s van de rijksoverheid goed kent. Woonzorg is dagelijks bezig met de realisatie van geclusterde wooncomplexen, waarin ouderen zelfstandig, met en zonder zorg, prettig en veilig kunnen wonen en leven. Maar hoe vertalen we de theoretisch opgedane kennis in de DEEL Academy naar de praktijk?

Tot op heden gebeurt onderzoek en het testen van effecten van toegepaste zorg- en andere technologieën in de Livinglabs van DEEL. Bijvoorbeeld het afgeronde Livinglabproject ‘Guiding Environment’, waarin onderzocht werd of er een slimme woning ontwikkeld kan worden die de bewoner met beginnende dementie begeleidt bij het dagelijks leven. Jan: ‘Bij Woonzorg Nederland ligt onze focus op de doelgroep ouderen. Wij geloven sterk in de kracht van innovatie. Daarom zijn we als kernpartner in DEEL nauw betrokken bij de experimenten en onderzoeken in de Livinglabs. Samen met onze oudere huurders willen we het woon- en leefgeluk vergroten. Om te onderzoeken wat wel en niet werkt, zijn die Livinglabs een ideale omgeving om in theorie en in de praktijk te testen. Zo vergaren we informatie en inzicht. Maar om écht te ontdekken waar we tegenaan lopen, is het nu tijd om de opgedane kennis in de praktijk te brengen.’

Samenwerking
Die handschoen moeten de partners van DEEL – waaronder in ieder geval de woningcorporaties en zorgaanbieders – volgens Jan samen oppakken. ‘De woningen die woningcorporaties voor hun doelgroep bouwen, gaan uit van een standaard programma van eisen (PvE). Dit zgn. PvE voor wonen streeft naar de beste kwaliteit wooncomplexen met zelfstandige woningen, tegen haalbare kosten. Dat is een opgave op zich! Woonzorg luistert hierbij zeker ook naar de wensen van zorgaanbieders en huurders. Sterker nog, we realiseren vaak, in nauwe samenwerking met de zorgaanbieder, een nieuw of te renoveren woonzorgcomplex. Zo kijken wij bijvoorbeeld ook in hoeverre we kunnen inspelen op specifiek veel voorkomende ziektebeelden binnen onze doelgroep. Neem bijvoorbeeld dementie. Daarbij stellen wij ons actief de vraag: ‘Waar moet een woongebouw en woning voor mensen met dementie aan voldoen om ook voor hen langer thuis wonen zo veilig en verantwoord mogelijk te maken?’. Als je dat als uitgangspunt neemt, kun je het PvE aanpassen, maar je kunt ook eerst de proef op de som nemen. Bijvoorbeeld door samen met zorgaanbieder en doelgroep – buiten het vaste stramien om – een of meer woningen anders in te richten. Dit biedt ons de mogelijkheid om daar gedurende langere tijd zorg- en andere innovatie en technologie toe te passen. Zo kunnen we in de praktijk ervaren of dingen ook daadwerkelijk doen waarvoor ze bedoeld zijn.’

Oplossingen
Dit kunnen oplossingen zijn die nu nog – of in een eerder stadium – zijn ontwikkeld en getest door onderzoekers en studenten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen of Technische universiteit Eindhoven in samenwerking met andere partners. Bijvoorbeeld in de Empathische Woning van DEEL op industriepark Kleefse Waard in Arnhem. Denk hierbij aan: verlichting, projecties en licht- en geluidsignalen, sensoren, sloten of het nieuwe COOK3R kookhulpmiddel. Dat gaat het nodige van ons vragen, want ook voor Woonzorg is deze innovatieve aanpak nieuw. Dit artikel loopt zelfs iets vooruit op ons traject intern, waarin we deze uitdaging op strategisch niveau deze maand nog gaan bespreken. Maar dat een dergelijke aanpak perspectief biedt, is mijns inziens overduidelijk. In potentie zal het alle betrokken veel nieuwe kennis en ervaring opleveren. Het zal ook ongetwijfeld nieuwe vragen oproepen waar we op dat moment op zullen moeten acteren. Dat doet dan een beroep op onze improvisatie- en regelkracht. Maar met mijn collega’s van het Woonzorg-Innovatie Lab, Team Woonvormen en Vastgoedontwikkeling, heb ik er alle vertrouwen in dat wij in staat zijn dit succesvol in de praktijk te brengen. Dit is DEEL in optima forma en de reden dat we kernpartner zijn in DEEL. Kunst is om de brug te slaan, van wetenschap en ‘laboratorium’ testopstelling en testen binnen livinglabs in de praktijk, naar de dagelijkse praktijk. Dan moet je op enig moment zeggen: ‘Dit gaan we gewoon doen!’’

Doelgroep betrekken
Door de doelgroep te betrekken bij het experiment, worden resultaten op basis van directe feedback al snel concreet. ‘Ook het Woonzorg Innovatie Lab staat te popelen om de reeds opgedane kennis van DEEL Livinglabs in de praktijk te brengen. Ze zijn zelfs al voorzichtig begonnen met een verkenning van wat er allemaal komt kijken bij zelfstandig wonen voor onder andere mensen met 24-uurs zorg en dementie. En zelfstandig wonen is een compleet andere situatie met andere eisen, dan niet-zelfstandig wonen in bijvoorbeeld een verpleeghuis. De implementatie in de praktijk van de huidige resultaten uit de Livinglabs halen we wat mij betreft naar voren. Dan zijn er nog hordes te nemen, maar zijn we wel op weg.’

Conclusie
We brengen DEEL-oplossingen volgens Jan in een stroomversnelling als we ze uit de ‘klinische laboratiumsfeer’ trekken. ‘Dat is namelijk precies de bedoeling van de samenwerking die wij als partner hebben met DEEL. Doel is om optimaal te profiteren van de resultaten van de diverse Livinglabs, deze te verbinden waar mogelijk, en door te vertalen naar praktische toepasbaarheid. Kortom: we hebben als woningcorporatie de beschikking over woningen, we hebben de kennis van de DEEL Academy en we hebben de resultaten van de Livinglabs, dus laten we dit combineren en aan de slag gaan!’