Hoe ontwerp je een ruimte die écht toegankelijk is voor slechtziende mensen? Hoe voelt het om slechtziend te zijn? De DEEL Academy organiseerde op 18 maart, in samenwerking met Koninklijke Visio en een ervaringsdeskundige van de Oogvereniging Nederland, een interactieve workshop waarin onze DEEL partners, medewerkers en studenten dit zelf konden ervaren.

Roy Kleise, adviseur Toegankelijkheid bij Koninklijke Visio, trapte af met een interessante koppeling tussen slechtziendheid en dementie. Mensen met dementie kunnen problemen ervaren bij de verwerking van visuele informatie, waardoor ze bijvoorbeeld moeite hebben met het inschatten van afstanden of kleurenblind kunnen worden. Maar ook zonder dementie komt slechtziendheid vaker voor op latere leeftijd.

Om zelf te ervaren hoe het is om met een visuele beperking door het leven te gaan, mochten we brillen opzetten die verschillende oogaandoeningen simuleren. Met een taststok in de hand gingen we op zoek naar de bushalte. Al snel ontdekten we hoe uitdagend een glazen gebouw kan zijn—waar begint de deur en waar eindigt het raam?

Daarna nam Albert, ervaringsdeskundige, ons mee in zijn persoonlijke verhaal. Hij vertelde hoe het is om slechtziend te zijn en welke aanpassingen hij in zijn woning heeft gedaan om deze toegankelijker te maken. Vervolgens namen we de toegankelijkheid van de Empathische Woning onder de loep. De grootste uitdaging? De trap. Met slechts één leuning en weinig contrast tussen de treden was het een potentieel veiligheidsrisico. Albert legde uit: “Als ik voor een trap sta, schik ik, omdat ik een gat zie. Als ik een valreactie krijg grijp ik naar het grootste contrast, en dat moet een leuning of valbeugels zijn.” Ook donkere strepen op de voorkant van elke trede helpen om het contrast te verhogen van de trap, waardoor duidelijk wordt waar een trede stopt.

Roy deelde me ons de drie basisprincipes voor een visueel toegankelijke ruimte:

1. Licht: Zorg voor goede en aanpasbare verlichting, bij voorkeur met voldoende witlicht.
2. Onderscheid: Creëer contrasten om objecten beter zichtbaar te maken, bijvoorbeeld een zwarte tafel met witte mokken.
3. Logica: Plaats objecten op logische plekken zodat voorspelbaar is waar iets staat, of gebruik zonering door middel van verschillende kleuren.

Door deze principes toe te passen, kunnen ruimtes veel toegankelijker worden voor slechtziende mensen. Ook technologie kan helpen een woonomgeving toegankelijker te maken: Albert gebruikt spraakbesturing, bijvoorbeeld voor het aansturen van de wasmachine, en domotica om bijvoorbeeld de rolgordijnen automatisch te laten openen.

Deze workshop bood niet alleen nieuwe inzichten, maar ook een waardevolle ervaring. Door letterlijk door andere ogen te kijken, werd duidelijk hoe we omgevingen kunnen verbeteren om ze inclusiever te maken.